kanuni esasi ne demek?

Kanun-i Esasi, Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk anayasası olup, 23 Aralık 1876 tarihinde ilan edilmiştir. Bu anayasa, Osmanlı Devleti'nin mutlak monarşiden meşruti monarşiye geçişini simgeler. Sultan II. Abdülhamid döneminde ilan edilen Kanun-i Esasi, Osmanlı İmparatorluğu'nda anayasal yönetimin başlamasına vesile olmuştur.

Anayasa, anayasal monarşinin temellerini atarak halkın sınırlı da olsa yönetime katılımını sağlamış ve iki meclisli bir parlamento sistemi getirmiştir: Meclis-i Mebusan ve Meclis-i Ayan. Meclis-i Mebusan üyeleri halk tarafından seçilirken, Meclis-i Ayan üyeleri padişah tarafından atanıyordu. Bu sistem, parlamenter bir yapının oluşturulmasını hedeflemiştir.

Kanun-i Esasi, bazı temel hak ve özgürlüklerden bahsetse de, padişahın geniş yetkilerle donatıldığı bir yapı oluşturmuştur. Özellikle savaş ve barış ilanı, anlaşmalar yapma ve yasa önerilerini veto etme yetkisi padişahın elindeydi. 1878 yılında II. Abdülhamid, 93 Harbi sırasında anayasayı askıya alarak meclisi kapatmış ve tekrar mutlakiyete dönmüştür.

Kanun-i Esasi, II. Meşrutiyet döneminde, 1908'de yeniden yürürlüğe girmiştir. Bu dönemde anayasa bazı değişikliklerle güncellenmiş ve padişahın yetkileri kısıtlanarak meclisin gücü artırılmıştır.

Kanun-i Esasi, Osmanlı İmparatorluğu'nun sonuna kadar yürürlükte kalmış ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşuna giden yolda önemli bir adım olarak kabul edilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşundan sonra yerine 1921 Anayasası ve ardından 1924 Anayasası getirilmiştir.